Мелодыя свісту такая незвычайная, што я кідаю працу і зазіраю ў расчыненае на вуліцу акно.
— А я і не так яшчэ магу!
Хлопчык, гадоў дзесяці, абкружаны аднагодкамі, засоўвае два пальцы ў рот. Дзяўчаткі, якія стаяць побач, таропка затыкаюць вушы.
— Толік, ты лепш салаўём! — просяць яны.
Усцешаны агульнай увагай, маленькі артыст свішча салаўём. Я ў непаразуменні разглядваю гэтага, здавалася, знешне нічым не прыкметнага хлопчыка.
— Учора настаўніца як крыкне: «Калі ты я-ашчэ хоць раз насваволіш, выганю са школы!»
Абурэнне настаўніцы перададзена так выразна, што міжволі прыгадаўся Райкін.
А Толік разышоўся ваўсю. Пераймаючы стыляжную дзяўчыну, ён выконвае модны танец і пяе:
Хачу мужа, хачу мужа,
хачу мужа я —
Прынца, герцага, барона
або караля!..
Потым ён пераўвасабляецца ў яе напарніка і гэтакім пагардлівым баском адказвае:
Нам бы, нам бы, нам бы
ўсім на дно.
Там бы, там бы, там бы
піць віно!..
— Гэй, артысты! — звяртаюся я да ўсіх.— З добрым ранкам! Мне падабаецца ваша праграма. Яшчэ што-небудзь, калі ласка!
— А я вас ведаю! — не сумеўшыся, звяртаецца да мяне хлопчык.— У вас на акне зялёныя яшчаркі ўсё лета жылі. Дзе яны?
— Толькі што ўчора выпусціў на волю,— адказваю.— А вы ў хоры спяваеце, у спектаклях удзельнічаеце?
— Не.
— Чаму?
— У нас гэтага няма.
— А куток жывой прыроды ў вашай школе ёсць?
— Не-а.
— А што ж у вас цікавае ёсць?
— Нічога.
— А табе толькі б смешнае ды цікавае,— кажу я Толіку.— На сур’ёзнае цябе хапае?
— Хапае.
— Нешта не бачна.
Толік задумваецца.
— Мы ўчора па тэлебачанні глядзелі пра пажар у кватэры на трэцім паверсе. А яна на замку. Адзін хлопчык з верхняга акна па вяроўцы залез у кватэру і дзяўчынку выратаваў. І я б так зрабіў!
— Гэта добра,— кажу.— А вось сваю настаўніцу крыўдзіш. Што ты нарабіў?
— Ніхто яе не крыўдзіць.
— Ён,— засмяяліся дзяўчаткі,— на стол ёй вужа пусціў. А яна думала, што гадзюка.
— Вось бачыш!..
— А што ж яна, не ведае, што — вуж, а што — гадзюка?..
— А ты даўно даведаўся?
— Дык яна ж...
Дзеці размаўляюць са мной, а самі пільна сочаць за ўсімі падзеямі на вуліцы.
— Вунь Зініна мама пайшла з дому,— паведамляе дзяўчынка.
— Пабеглі да Зінкі,— узрадаваўся Толік.— Яна ўчора кардыналаў набыла. А мне малькоў гупі абяцала... Бывайце здаровы, дзядзька!
— Дзякую за канцэрт! — адказваю я.
Дзеці зрываюцца і бягуць. Мяне так і падмывае гарэзліва свіснуць ім наўздагон. Але я ўспамінаю пра іх настаўніцу і міжволі задумваюся. Хто ёй дапаможа зірнуць на гэтых свавольнікаў іншымі вачыма і знайсці да іх сэрцаў дарогу?
1962