Я падымаюся на вяршыню ўзвышша.
Цёплае, ласкавае паветра, ледзь чутны шэпт хваль, што ляніва і пяшчотна набягаюць на пясок.
У мяккім перадвячэрнім асвятленні від на ўзгоркі з сасновым лесам і на азёрную гладзь здаецца асабліва прыгожы, чароўны ў сваёй прывабнасці.
На высокім абрывістым беразе з паўднёвага боку захаваліся старыя акопы часоў 1915 года. Тут абаранялі, мабыць, подступы да гэтага берага зімой, калі возера замерзла і вораг мог падысці па лёдзе.
Цяпер акопы абваліліся, густа зараслі ядлоўцам, соснамі і бярозкамі. Расколатыя прыступкі, у няроўных шчылінах якіх растуць рамонкі і лясныя званочкі, вядуць у бетаніраваны бліндаж, засыпаны ігліцай і сасновымі шышкамі. На адной з прыступак грэецца на сонцы зялёная яшчарка.
Калі я падышоў да былога бліндажа, адтуль выскачыў спалоханы заяц.
На сасне спявае берасцянка.
Прыемна глядзець, як жывая прырода пераадольвае сляды вайны і разбурэння, пануе над імі, сцірае іх з твару зямлі!
Празрыстае паветра напоена пахам сасны, верасу, чабору, палявога бяссмертніку і азёрнай вады.
Адсюль добра відаць усё наваколле.
У бінокль бачны на тым беразе, у яснай далечыні, помнік-абеліск на гары, дзе адбывалася свята песні, і царква ў Мядзелі, і вёска Занарач з другога боку.
Сярод мясцовых людзей існуе паданне, быццам мястэчка Мядзель знаходзілася калісьці не тут, а на беразе возера Мядзель.
Пасля вялікай пошасці, якая лютавала ў мястэчку, амаль усё насельніцтва яго вымерла. Тыя нямногія жыхары Мядзеля, якія засталіся жывыя, пакінулі старое месца і перасяліліся на бераг Мястра. Вось чаму мястэчка з назвай Мядзель знаходзіцца на возеры Мястра, а не на возеры Мядзель.
Ад ранейшага мястэчка засталіся толькі руіны.
Яшчэ кажуць у народзе, быццам на адным з мядзельскіх астравоў, які дагэтуль называецца Замкавым, быў у сярэднія вякі старадаўні замак. Яго разбурылі ў пачатку XVII стагоддзя шведы, а ўладарка замка нібыта кінулася ў ваду і ўтапілася. У 1910 годзе памешчык Казёл пабудаваў на месцы замка дом і царкву, якія былі разбураны ў час вайны 1914—1918 гадоў.
Мне прыгадалася ўсё гэта, калі я глядзеў з касы на супрацьлеглы бераг.
Аднак час ужо і дахаты. Трэба спяшацца, каб паспець дабрацца да цямна.
Я вярнуўся з узвышша на пясчаны бераг, выцягнуў байдарку з кустоў, спусціў яе на ваду і паплыў.
Нарач нібы засынала.
Ледзь прыкметна, пяшчотна краналася бартоў байдаркі вада — яна здавалася масленая. Возера было такое ціхае і безмяцежнае, быццам яго спакойную гладзь ніколі не хвалявалі суровыя вятры, буры і навальніцы. Агніста-мядзяны заход сонца шырока расплываўся па яго роўнай і ціхай паверхні.
Чаек нідзе не было відаць, яны даўно паляцелі на начлег і цяпер спяць на сваіх гняздоўях.
Прайшло каля гадзіны.
Возера заставалася па-ранейшаму гладкае і бліскучае, як люстра. Мяккае святло летняга вечара змешвалася паступова з начным змрокам. Толькі на захадзе край неба ўсё яшчэ заставаўся ясны. Сонца, схаваўшыся за даляглядам, залаціла яго сваім цудоўным залаціста-ружовым водбліскам, і возера здавалася ў гэты час асабліва прывабнае, задумлівае і лагоднае.
Калі я падплыў да пасёлка, над усім вадзяным прасторам Нарачы апусцілася цёмная заслона.
Возера заснула.
1957 - 1958