epub
 
падключыць
слоўнікі

Зьмітрок Бядуля

На сёмуху

 

Пайдзем, дзеванькі,

На лугі-лужочкі

Завіваць вяночкі.

 

(Народная)

 

Зялёныя святкі. Вясна ў поўнай красе сваёй. Чаромха цвіце і вабіць вока бел-пуховымі краскамі. У зялёненькім бярэзнічку пясняр-салоўка на розныя лады трэлі дзіўныя выводзіць. Гарапашныя сяляне прыбіраюць свае хаткі асвенценымі траўкамі, маладымі бярозкамі і пахучымі кветкамі.

Красныя дзеванькі выходзяць на зялёны луг з вянкамі на русых галованьках, вядуць карагоды ды голасна пяюць:

 

Тапчыце траўку, ламайце траўку!

Пайшла траўка богу жаліцца:

Божа, божа! Мяне дзеўкі стапталі,

Дужа, дужа яны скакалі...

 

Адказ бога:

 

— Табе, трава, заўсёды пара,

Красным жэ дзеванькам

Адна пара, адна часінка...

 

Вось у гэтай сімвалічнай народнай песні выяўляецца адвечны сум-туга чалавека аб сваім хвілёвым жыцці, як у той мятлічкі слабенькай, проціў несмяротнасці акружаючай натуры.

Чалавеку «адна пара», а траўцы «заўсёды пара». Дзеля гэтага ў вясне жыццё чалавека, пад веснавым гарачым сонейкам трэба жывіцца ў шчырым зліянні з полем і лугам, трэба весяліцца ў адпачынку сваім пасля працы ў полі, калі ўсё засеяна, уладжана да сёмухі.

 

Трэба песні пяяць!

 

Толькі сёлета занадта шмат працы для астаўшыхся пры гаспадарцы сваёй... і, бадай што, ці хопіць часу адпачыць і ці захочацца павесяліцца...

 

*

Святкі ў нас сёлета не зялёныя, а чырвоныя. Бо кроў і агонь афарбавалі наш край многапакутны. Атрута смерці пакалечыла жыццё горкаю палынь-травою...

Не траўкі, а людзі пайшлі богу жаліцца:

— Божа, божа! Нас стапталі!..

………………..……………………………………………………………………………...

Толькі кожны народ паасобку цешыцца цяперака адным: гэта вялікае гора служыць аграмадным пратэстам проці цяперашніх парадкаў жыцця.

Усе пераканаюцца, што непрыхільнасці-нязгоды паміж народамі і нацыямі кіруюць да зверства, да страты чалавечага аблічча, да агульных згуб.

І гэта вялікая вайна навучыць усе народы жыць у згодзе і брацтве...

І запануе на зямлі адвечны веснавы дзень зялёных святкаў...

І ўсе народы з вянкамі шчырай еднасці на галовах сваіх будуць разам святкаваць і песні пяяць пад праменнямі жыватворнага сонейка-шчасця!

 


1915

Тэкст падаецца паводле выдання: Бядуля З. Збор твораў. У 5 т. Т. 2. Вершы ў прозе. Лірычныя імпрэсіі. Апавяданні.-Мн.: Маст. літ., 1986 г.- с. 148-150
Крыніца: скан