Ішлі сюдэю паўз Дняпро воіны,— яшчэ як славяне ваявалі. Ну, салдат ішоў, бачыць: ляжыць стары меч. Ён падняў яго, падышоў к Дняпру, узышоў на холм, паглядзеў кругом, падзівіўся дый заткнуў гэтую штуку ў зямлю.
— Цета,— кажа,— холм, а цета — меч.
І стала: Холмеч.
Тады ж яшчэ і вёскі не было, можа, тры хаты стаяла. З трох хат вырасла вёска, потым мястэчка. Цяпер зноў вёска. Усё мяняецца, толькі Холмеч застаецца.