|
Назоўнік у давальным склоне.
У адзіночным ліку:
| скланеньне | аснова | прыклады | канчатак |
| ж.р., м.р., а.р. на -а, -я |
цьвёрдая i на г, х |
дзяўчыне, жанчыне, установе, расьлiне, вадзе, мужчыну, праграме, калегу, кiраўнiку | -е -у |
| зацьвярдзелая | задачы, гары, паперы, веры, сунiцы | -ы | |
| на к | хустцы, сукенцы, рацэ, талацэ | -э (-ы) | |
| мяккая | зямлi, сям’i, лазьнi, працоўнi, Юлi, Колю | -i (-ю) | |
| м.р. без канчатку, н.р. на -а, -о, -е, -ё |
цьвёрдая, зацьвярдзелая i на г, к, х |
гораду, брату, вiдэльцу, бору, шляху, берагу, воку, кампутару, мастаку, хлапцу, дажджу, сталу | -у |
| мяккая | жалю, бярэмю, полю, вучню, агню | -ю | |
| ж.р. без канчатку | цьвёрдая i мяккая | гусi, скронi, далонi, касьцi, мазi, верфi | -i |
| зацьвярдзелая | начы, поўначы, Нарачы, мышы | -ы | |
| рознаскланяльныя | кацяняцi, дзiцяцi, кураняцi, iмю (iменi), семю (семенi) | -i -ю |
| ! | ж.р. на -а | -га > -зе -ха > -се -ка > -цэ (-цы) |
падлога — падлозе, дуга — дузе, нага — назе скруха — скрусе, чаромуха — чаромусе рака — рацэ, горка — горцы, хатка — хатцы |
| м.р. i ж.р. на -а |
-да > -дзе -та > -це |
вада — вадзе, нарада — нарадзе Мiкiта — Мiкiце, самота — самоце |
У множным ліку:
| скланеньне | аснова | прыклады | канчатак |
|
ж.р., м.р., а.р. м.р. без канчатку, ж.р. без канчатку рознаскланяльныя |
мяккая | сем’ям, вiшням, землям, судзьдзям, лазьням, струменям, палям, вучням, гусям, працоўням, далоням, агням, касьцям, сьвекрывям, ветразям, дзецям | -ям |
| цьвёрдая, зацьвярдзелая i на г, к, х |
дзяўчатам, дарогам, вiдэльцам, берагам, бацькам, калегам, гарадам, сталам, братам, сёлам, дажджам, вачам, вушам, начам, кампутарам, навiнам, праграмам, законам, пастановам, iмёнам, плямёнам, кацянятам, зайчанятам, птушанятам | -ам |
Для гутарковай беларускай мовы характэрныя звароты з давальным склонам: Ніколі ня варта быць скупому. Я й сам таму дзіўлюся. Годзе сядзець смутнаму.
Давальны склон заўсёды ўжываецца зь дзеясловамі дзякаваць, выбачаць, дараваць, баліць: Дзякуй табе за добрую раду. Баліць мне сьпіна (гл. дзеяслоўнае кіраваньне).
|  |