|
Назоўнік у месным склоне.
У адзіночным ліку:
| скланеньне | аснова | прыклады | канчатак |
|
ж.р., м.р., а.р. м.р. без канчатку, ж.р. без канчатку |
цьвёрдая | у вадзе, у лесе, у краме, у сьвеце | -е |
| зацьвярдзелая | на вулiцы, на Нарачы, у гаражы, на моры, у бары, ! на гарэ | -ы -э ! |
|
| на г, к, х | у дарозе, на лузе, у гаросе, на падлозе, на рагу, у банку, на ручнiку ! у руцэ, ! на шчацэ, ! на вопратцы |
-е -у -э (-ы) ! |
|
| мяккая | у пачакальнi, у лазьнi, у цырульнi, у майстэрнi, на ветразi |
-i | |
| рознаскланяльныя | у немаўляцi, у дзiцяцi, у кураняцi, у казьляняцi, у iменi, на стрэменi |
||
| назвы асобаў (людзi, iмёны, прозьвiшчы) | цьвёрдая, зацьвярдзелая i на г, к, х |
пры Мiшу, пры беларусу, пры Смолiчу, на Барысе, пры Пётру, пры Iване, пры Алегу | -у -е |
| мяккая | пры цесьцю, пры Мiкалаю Таўгеню, пры вучню, ! пры Сьмiрнове |
-ю -е ! |
| ! | ж.р. на -а | -га > -зе -ха > -се -ка > -цэ (-цы) |
Нямiга — на Нямiзе, Прага — у Празе страха — на страсе, эпоха — аб эпосе рака — на рацэ, горка — на горцы |
| м.р. i ж.р. на -а |
-да > -дзе -та > -це |
маруда — пры марудзе, Канада — у Канадзе Мiкiта — пры Мiкiце, сiрата — аб сiраце |
|
| н.р. на -о | -до > -дзе | гняздо — у гнязьдзе | |
| м.р. без канчатку |
-т > -це -д > -дзе -г > -зе -х > -се -й > -i |
быт — у быце, брат — пры браце чарод — у чарадзе, агарод — у агародзе бераг — на беразе, парог — на парозе кажух — у кажусе, гарох — у гаросе гай — у гаi, Кiтай — у Кiтаi, напой — у напоi |
| ! | 1) Пры ўжываньні меснага склону часта паўстае блытаніна, які канчатак выбраць: -у альбо -е. Варыянт канчатку залежыць ад цьвёрдасьці ці мяккасьці асновы, ад націску. Іншым разам тут робіць уплыў і прыназоўнік. Прыкладам: пры мужчыну, сыну, тэхнiку, Iвану; на сыне матчына бласлаўленьне; на рагу вуліцы, АЛЕ! на розе каровы. 2) Назвы вуліц (людзі, імёны, прозьвішчы) зь мяккай асновай маюць канчатак -ю: вучань — пры вучню, Коля — пры Колю. 3) Калі ў назоўніку жаночага роду з асновай на к канчатак пад націскам, то ў месным склоне к зьмяняецца на ц з канчаткам -э: шчака — на шчацэ, мука — у муцэ, рука — у руцэ. У астатніх выпадках — з канчаткам -ы: праца — на працы, сумка — у сумцы, сьцежка — на сьцежцы. |
У множным ліку:
| скланеньне | аснова | прыклады | канчатак |
|
ж.р., м.р., а.р. м.р. без канчатку, ж.р. без канчатку |
мяккая | у сем’ях, у вiшнях, у землях, пры судзьдзях (-ёх), у струменях, у палях, пры вучнях, у агнях, у касьцях, пры сьвекрывях | -ях (-ёх) |
| цьвёрдая, зацьвярдзелая i на г, к, х |
пры дзяўчатах, у дарогах, на вiдэльцах, на берагах (-ох), пры бацьках, аб калегах, у гарадах (-ох), на сталах, пры братах (-ох), у сёлах, у дажджах, у вачах (-ох), у вушах (-ох), у начах, па начох | -ах (-ох) | |
| рознаскланяльныя | пры дзецях, пры iмёнах, пры плямёнах, пры кацянятах, пры птушанятах | -ах, -ях |
|  |